Zbąszynek
ZkA

Neu Bentschenprzedwojenna niemiecka nazwa stacji

 Oddano do użytku w roku 1930  ❋  DR - Deutsche Reichsbahn / Koleje Rzeszy Niemieckiej

 Stan aktualności zdjęć i większości opisów na stronie - rok 2021  Wysokość n.p.m. 76 m 

min 960 1.jpgBudynek dworca od strony miasta. Przed wejściem do niego jest obecnie rondo św. Katarzyny Aleksandryjskiej - patronki polskich kolejarzy.
min 960 2.jpgPierwsze spojrzenie na dworzec "od środka". Budynek dworca widziany od strony peronów a dokładnie z południowo - zachodniego końca peronu 2.
Zbąszynek to stacja dużo młodsza i zupełnie odmienna od innych, położonych na odcinku LK 3 z Rzepina do Poznania. Stacja która powstała z niczego w pierwszej połowie dwudziestolecia międzywojennego w miejscu które wcześniej miało kolej tylko "po sąsiedzku". Dlaczego właśnie tutaj i jakie były przyczyny jej budowy ?

Przyczyną była geopolityka po zakończeniu I wojny światowej. 28 czerwca 1919 roku odbyła się oficjalna ceremonia podpisania traktatu wersalskiego. Przyznał on Polsce większość pruskiej części Wielkopolski, w tym bardzo ważnego pod względem kolejowym miasta Zbąszyń które - gwoli ścisłości - podczas Powstania Wielkopolskiego przez polskie wojska powstańcze nie zostało zdobyte. Traktat wersalski sprawił że 3 km na zachód od Zbąszynia pojawiła się granica polsko - niemiecka.
Zbąszyń był już od lat dużym, sześciokierunkowym węzłem kolejowym - ostatnia była linia do Międzychodu która powstała w roku 1908. Trzy wyjścia prowadzące z tej stacji w kierunku wschodnim - do Wolsztyna, Poznania i Międzychodu pozostały po stronie polskiej i przynajmniej z naszego punktu widzenia nie było z nimi problemu. Inaczej było z wyjściami kierunku zachodnim - do Międzyrzecza, Rzepina i Sulechowa. Zostały one przecięte granicą państwową co dla strony niemieckiej stało się mocno kłopotliwe ponieważ nie było możliwości bezpośredniego przejazdu z linii na linię oraz musiały funkcjonować dwie stacje graniczne: w Szczańcu i Babimoście. Co prawda połączenie magistrali z Frankfurtu nad Odrą i Rzepina z linią do Międzyrzecza zrealizowano budując krótki (bo niespełna kilometrowy) odcinek z bardzo ciasnym łukiem do stacji Dąbrówka Wielkopolska, jednak było to rozwiązanie tymczasowe.

Stację graniczną Zbąszynek i towarzyszącą jej osadę kolejową wybudowano w latach 1923 - 1930 na polach położonych na północny zachód od wsi Chlastawa. Po jej uruchomieniu rozebrano odcinki oznaczone kolorami ●●●● (dwutorowy nasyp linii istnieje do dziś) i ●●●●, wyjazd do Polski odbywał się łukiem w prawo do stacji Zbąszyń (tam ulokowała się nasza stacja graniczna) a wyjazd do Międzyrzecza wyprowadzono łukiem w lewo i był to ostatni element nowo powstałej układanki. Trzeba przyznać że całość była rozwiązaniem funkcjonalnym i topograficznie bardzo estetycznym. Tak to funkcjonuje do dzisiaj chociaż od roku 1945 granicy państwowej pomiędzy Zbąszynkiem i Zbąszyniem już nie ma. Chichotem historii jest fakt że stacja Zbąszynek po II wojnie przerosła wielkością i znaczeniem prowincjonalną obecnie stację w Zbąszyniu :)

Mapa przedstawia przed i powojenny układ linii kolejowych w okolicach węzłów Zbąszynek i Zbąszyń.
●●● przedwojenna granica polsko - niemiecka.
●●● linie kolejowe istniejące czynne w ruchu pasażerskim i towarowym.
●●● odcinki zlikwidowane po uruchomieniu stacji Zbąszynek w roku 1930.
●●● prowizoryczny łącznik do Międzyrzecza zlikwidowany w roku 1930.
●●● linia Zbąszyń - Trzciel - Międzychód zamknięta w roku 1988 i fragmentami zlikwidowana po roku 2000.

Trzy zdjęcia powyżej to ujęcia od strony południowo - zachodniej:
1* Po lewej na torze 5 przy peronie 1 skład Polregio do Rzepina. W rolę tę wciela się "kibelek" EN57-847 (Zakład Lubuski w Zielonej Górze). Pociąg odjedzie ze Zbąszynka o 17:39.
2* Na wprost szeroki odstęp pomiędzy torami 1 i 2 przechodzący w peron 2.
3* Po prawej na torze 6 przy peronie 3 skład Kolei Wielkopolskich do Poznania Głównego. Tu w roli głównej mamy pięcioczłonowego Elfa II 48WE-002 (produkcja PESA Bydgoszcz).

Zmieniamy optykę i odwracamy się do tyłu. Ujęcie na południowy zachód z końca peronu 1 i semafory wyjazdowe G5 oraz G7. To oczywiście wyjazdy do Sulechowa i Czerwieńska (bardziej na południe) oraz do Rzepina i Frankfurtu nad Odrą (bardziej na zachód).
Podobne ujęcie z końca peronu 2.
Peron 2 jest najbardziej reprezentacyjnym peronem dworca w Zbąszynku ponieważ to tutaj (do września 1939 roku) odbywały się niemieckie odprawy graniczno - celne. Jest to oczywiście historia - czas przeszły dokonany.
Musimy tu jeszcze uściślić zagadnienie nazewnictwa peronu 2. To w zasadzie dwie odrębne krawędzie peronowe oddzielone od siebie trawnikiem i drzewkami rosnącymi trochę samopas. Dlatego też zastosowano tu podział semantyczny: peron przy torze 1 to peron 2 a peron przy torze 2 to peron 2a. Można się przyzwyczaić :)
Peron 2 tor 2 i ujęcie w kierunku północno - wschodnim. Ciekawym rozwiązaniem są latarnie na peronie. Do starych - jeszcze przedwojennych betonowych słupów z betonowymi wysięgnikami przymocowano nowoczesne reflektorki LED.
Peron 2 tor 1 i ujęcie w tym samym kierunku. Betonowa, piętrowa kanciapa po lewej to szykowany do uruchomienia (koniec roku 2023) budynek LCS mającego przejąć sterowanie na całej tutejszej stacji oraz na fragmencie LK nr 3 stąd aż do Świebodzina.
Po lewej jeszcze czynna nastawnia "Zk1". Wyjazdy do Międzyrzecza (bardziej na północ) oraz do Zbąszynia i Poznania (bardziej na wschód).
Jest 17:40. Na tor 2 przy peronie 2a (o - teraz jest dobrze :) wjeżdża EIC 247 "Wisła" z Berlina Hauptbahnhof do Warszawy Wschodniej. Z przodu elektrowóz "Husarz" EU44-005 firmy Siemens (PKP IC Zakład Centralny w Warszawie). Ta sino - błękitno - wyblakła okleina lokomotywy nie jest najlepszym pomysłem :| Pomijając względy estetyczne - do stolicy mamy jeszcze 4 godziny jazdy i 3 postoje: Poznań Główny, Konin i Kutno.
Za to przerwa w lesistości oddzielającej perony 2 i 2a pozwala stwierdzić że w składzie EIC "Wisła" jedzie wagon restauracyjny :)
Jest 17:47. Na tor 7 przy peronie 1 wjeżdża IR Rusałka z Poznania Głównego do Nowej Soli. Wbrew relacji pociąg dalej nie pojedzie ponieważ linia do Czerwieńska od ponad roku jest w remoncie którego końca na razie nie widać. Pasażerowie za chwilę zostaną poproszeni o szybki wypad z pociągu i udanie się do zastępczego autobusu jadącego przez Babimost i Sulechów do dworca kolejowego w Zielonej Górze.

Wielce upierdliwa dla mieszkańców regionu modernizacja wschodniej połówki LK nr 358 zakończyła się w marcu 2023 roku. 41 km w 3 lata. Wow !
Przenosimy się raz jeszcze na peron 3 z którego dość dobrze widać odgrodzony płotkiem, środkowy fragment towarowej części stacji - w tym wieżę ciśnień i nastawnię "ZkB".
Południowy koniec peronu 3 - ujęcie na północ. Pomimo faktu że na dworcu funkcjonuje przejście podziemne można przechodzić pomiędzy peronami chodniczkiem na poziomie torów i nie strzelają :)
Południowy koniec peronu 3 - ujęcie na południe. Takich pradawnych latarenek jest tu na międzytorzach co najmniej kilka.
Jest 18:10. Pociąg KW do Poznania Głównego za chwilę ruszy w podróż do stolicy Wielkopolski. Jazda tam trwać będzie godzinkę z małym haczykiem.
Linki zewnętrzne
  1. Stacja Zbąszynek ❋  Ogólnopolska Baza Kolejowa
  2. Stacja Zbąszynek ❋  Baza Danych Kolejowych
  3. Stacja Zbąszynek ❋  Atlas Kolejowy Polski
  4. Stacja Zbąszynek ❋  Polska-Org
  5. Stacja Zbąszynek ❋  Zbąszynek, Kolej i Ja
  6. Kolej w Zbąszynku ❋  Zbąszynek, Kolej i Ja
  7. Linia Zbąszyń - Międzyrzecz ❋  Zbąszynek, Kolej i Ja
  8. Linia Zbąszynek - Czerwieńsk - Gubin - Guben ❋  Zbąszynek, Kolej i Ja
  9. Linia Poznań - Rzepin - Frankfurt (Oder) ❋  Zbąszynek, Kolej i Ja
ROZKŁAD JAZDY

Zbąszynek

tablica odjazdów
tablica przyjazdów

Strona główna | Wielkopolska - część północna | Województwo Lubuskie | Alfabetyczny indeks stacji | Mapa serwisu | 960 |

Liczba gości na stronie Zbąszynek od 14 września 2025: 87
Data i czas poprzedniego wejścia: 14 grudnia 2025 / 13:05
Średnia wejść dziennie: 0.95

Wpis do bazy MySQL: 14 września 2025
Ostatnia modyfikacja strony: 12 grudnia 2025
2004 - 2025
© Paweł Niedomagała
All rights reserved.
Czas generowania strony: 0.01 sek